1. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро (он замон Раиси Шӯрои Олӣ) дар татбиқи пайгиронаи он қарорҳо ва ҳуҷҷатҳои ҳуқуқие, ки дар Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул шудаанд, нақши калидӣ мебозад.
2. Сифатҳои олии инсонии Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, қотеъияти сиёсии ӯ, самимият, ҳисси вазифаи баланд дар назди халқ ва кишвар, садоқат ба кори худ, қобилияти муросо ва гуфтугӯ намудан бо рақибони сиёсӣ ба ӯ имкон доданд, ки қарори Иҷлосияи Шӯрои Олиро қадам ба қадам амалӣ намояд. Дар як муддати кӯтоҳ шахсияти оммавӣ гардад ва дар байни бахшҳои гуногуни ҷомеаи Тоҷикистон аз эътибор ва эҳтироми бузург бархурдор бошанд. Ин сифатҳо ба Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун як шахси сиёсӣ, ҳамчун пешвои оқил ва пешвои воқеии халқи тоҷик тавсиф менамоянд.
3. Бо шарофати ташаббус ва кӯшишҳои шахсии Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин корҳои муҳим ва аввалиндараҷа ба сомон расонида шуд: 1) ҷангии бародаркуш дар кишвар қатъ карда шуд; 2) аз ҳам ҷудо шудани халқи тоҷик аз рӯи қавмҳо манъ карда шуд; 3) гурезагон ба ҷойҳои истиқомати таърихии худ баргардонида шуданд; 4) мақомотҳои конститутсионии ҳокимият барқарор карда шуданд, фурӯпошии давлати Тоҷикистон қатъ карда шуд ва тамомияти арзии кишвар ҳифз карда шуд;
4. Идеяи сулҳ ва ризоияти миллӣ, ки аз ҷониби Президент ба миён гузошта шудааст, аз ҷониби ҳама миллатҳо ва халқиятҳои сокини ҷумҳуриамон дастгирии васеъ пайдо кард. Таҳти роҳбарии ӯ ва бо дастгирии ҳамаҷонибаи давлатҳои кафил ва созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ 27 июни соли 1997 Созишнома дар бораи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон ба имзо расид. Далели охирин дар таҷрибаи ҷаҳонӣ як падидаи беназир гаштааст ва ҳоло дар тамоми ҷаҳон ба таҷрибаи сулҳи тоҷикон таваҷҷӯҳи зиёд дорад. Ҳамин тариқ, заминаи методологии ғояи сулҳи ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон ҳамчун як падидаи беназир дар амалияи сиёсӣ ва ҳуқуқии ҷаҳонӣ аз ҷониби Президент Эмомалӣ Раҳмон гузошта шуд.
5. Тавре маълум аст, яке аз сабабҳое, ки кишварро ба вартаи ҷанги шаҳрвандӣ андохт, ин буд, ки мо артиши миллии худро надоштем - ҳамчун кафили субот, ҳифзи сохти конститутсионӣ ва тамомияти арзии кишвар. Бо назардошти вазъи кунунии ҳарбӣ-сиёсии кишвар ва дар маҷмӯъ минтақа, тибқи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Эъломияи соҳибихтиёрӣ, Раёсати Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 18 декабри соли 1992 «Дар бораи таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон» фармон баровард. Ин фармон оғози раванди воқеии таъсиси артиши миллӣ буд, ки асосгузор ва меъмори он Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Сарфи назар аз вазъи душвори ҳарбӣ-сиёсӣ ва мушкилоти иҷтимоию иқтисодӣ, сарвари давлат ба сохтори ташкилӣ ва штабии артиш, қобилияти ҷангии он дар самти дифоъ аз манфиатҳои миллӣ диққати ҷиддӣ дод. Дар натиҷа, артиши миллӣ тадриҷан таъсис ёфт, ки бо ҳайати шахсӣ таъмин карда шуда, бо техника ва лавозимоти ҳарбии зарурӣ таъмин карда шуд, ки қодир ба ҳифзи Ватан ва амнияти шаҳрвандони ҷумҳурӣ мебошанд.
6. Бо ташаббуси шахсӣ ва таҳти роҳбарии Эмомалӣ Раҳмон 6 ноябри соли 1994, дар як давраи душвори иҷтимоӣ ва сиёсӣ, раъйпурсии умумӣ қонуни асосии кишвар - Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро қабул карда шуд. Дар ин санад бори аввал Тоҷикистон ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявӣ муаррифӣ шуда, рамзҳои давлатии кишвар муаррифӣ карда шуд.
Асоси ҳуқуқии ташаккули озодии шахс фароҳам оварда шуд, дар ин санади тақдирсоз бори аввал ҳокимияти давлатӣ ба шохаҳои қонунгузорӣ, судӣ ва иҷроияи ҳокимият тақсим карда шуд, парлумони доимии касбӣ таъсис дода шуд.
7. Таҳти роҳбарии Сарвари давлат самтҳои асосии сиёсати дохилии давлат таҳия ва ба баррасии умум пешниҳод карда шуданд, ки моҳияти онҳо аз ҳамкории муштараки тамоми нерӯҳои солими ҷомеа, ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва ташкилотҳои ғайриҳукуматӣ барои барқарор кардани иқтисоди миллӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, системаи маориф ва тандурустӣ, ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, ташаккули фарҳанги нави сиёсии аҳолӣ ва таъсиси ҷомеаи шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон иборат аст.
8. Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти татбиқи санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ, ки дар Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул гардида ва бо сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд аст, фаъолияти азим ва пурғайратона анҷом додааст.
Дар натиҷа, дар айни замон, Ҷумҳурии Тоҷикистон субъекти баробарҳуқуқи ҷомеаи ҷаҳонӣ мебошад ва на танҳо дар ҳаёти байналмилалӣ фаъолона иштирок мекунад, балки пешниҳодҳое менамояд, ки аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ тасдиқ ва қабул карда шудаанд. Ҷумҳурии Тоҷикистон 150 давлати дунёро ба расмият шинохтааст, ки бо аксари онҳо робитаҳои гуногунҷанбаи иқтисодӣ, сиёсӣ ва фарҳангиро инкишоф медиҳад.
9. Қайд кардан ба маврид аст, ки Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон дар эҳёи таърих, забон ва фарҳанги чандинасраи халқи тоҷик, дар танзими расму оинҳо, анъанаҳо, маросимҳо ва маросимҳое, ки бе он давлати Тоҷикистон наметавонад ба раванди тамаддуни ҷаҳонӣ ворид шавад, саҳми бузург гузоштааст. Асарҳо ва мақолаҳои илмӣ ва баромадҳои оммавии ӯ дониши моро дар бораи таърих ва фарҳанги тоҷикон ғанӣ, амиқ ва васеъ гардонидаанд.
Онҳо муҳимтарин омили ташаккули ҳувияти фарҳангӣ, таърихӣ ва миллии халқи тоҷик ба шумор мераванд. Ҳар касе, ки асарҳои Эмомалӣ Раҳмонро ба таври ҷиддӣ мутолиа кардааст, ғайриихтиёр худро як ҷузъи кулли бузурге бо номи фарҳанги тоҷик ҳис мекунад, ки на танҳо ғояҳои ватандӯстӣ, балки ахлоқӣ-гуманистӣ ва башардӯстиро дар бар мегирад.
10. Пешвои миллат, Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон вазифаҳои муҳими стратегиро муаррифӣ ва дар назди халқи тоҷик гузошт: а) таъмини амнияти энергетикӣ; б) баромадани кишвар аз бунбасти нақлиётӣ ва коммуникатсионӣ; в) таъмини амнияти озуқаворӣ; в) пояҳои бунёдии иқтисоди бозории Тоҷикистони соҳибистиқлолро, ҳамчун як субъекти баробарҳуқуқи муносибатҳои байналмилалӣ ба вуҷуд овард.
Муборак САФАРОВА.
Саромӯзгори факултети иқтисод ва идора.